Feiten en uitdagingen
De drankenindustrie bestaat uit een grote verscheidenheid aan producenten van frisdranken en sterke drank, brouwerijen, bottelaars, groothandelaren, detailhandelaren, online retailers, logistieke bedrijven, leveranciers van drankverpakkingen, fabrikanten van technologie en apparatuur, brancheverenigingen, de horeca en de hotelsector, marketing- en reclamebureaus en onderzoeks- en ontwikkelingsinstituten. De groothandelssector voor dranken genereert ongeveer 11 miljard euro en biedt werk aan ongeveer 20.000 mensen. Er zijn een groot aantal regionale en nationale groothandels evenals gespecialiseerde drankengroothandels en bedrijven die een breed assortiment aan dranken aanbieden. De sector is zeer competitief, aangezien het aantal drankengroothandels in Duitsland vrij hoog is. De bedrijven concurreren om klanten in verschillende sectoren, zoals horeca, detailhandel en evenementen. De groothandel in dranken bedient verschillende distributiekanalen, waaronder de levering van dranken aan restaurants, bars, hotels, supermarkten, buurtwinkels en evenementenorganisatoren. Bekende drankengroothandels zijn onder meer Metro AG, Team Beverage AG en Getränke Pfeifer.
Volgens de Hans Böckler Stichting heeft de coronapandemie geleid tot een scherpe daling van de verkopen in de drankenindustrie. Vooral in de productie van alcoholische dranken en in de brouwerijsector daalde de omzet met 10 procent, terwijl de omzet in de frisdranken- en watersector slechts met 2 procent daalde. Ook de sociaal-politieke discussie over plastic afval speelt al langer, waardoor drankenproducenten zich steeds meer als duurzaam moeten profileren. Gelukkig zijn er door de pandemie nauwelijks faillissementen geweest. Over het algemeen is de drankenindustrie zeer heterogeen en wordt deze gekenmerkt door MKB-bedrijven, die vaak familiebedrijven zijn. Grote bedrijven in de Duitse drankenindustrie zijn Coca Cola, Pepsi Cola, Red Bull, Oettinger Brauerei, Radeberger Group, Bitburger, Krombacher en Warsteiner.
De drankenindustrie wordt beïnvloed door diverse belangrijke trends, zoals een toenemend gezondheidsbewustzijn, duurzaamheid, een groeiende vraag naar ambachtelijke en kant-en-klare dranken en regionale producten, premiumisering en personalisering, groeiende online verkopen en een toenemend aantal innovaties op het gebied van dranken. Technologische trends zijn onder andere de toenemende implementatie van Industrie 4.0-technologieën, digitalisering en automatisering en het gebruik van sensortechnologie, het Internet of Things (IoT), big data en kunstmatige intelligentie (AI). Drankenlogistiek houdt zich bezig met onderwerpen als Logistiek 4.0., optimalisatie van de toeleveringsketen, duurzame transportoplossingen, efficiënt voorraadbeheer, traceerbaarheid en kwaliteitsborging van dranken.
Trends in de drankengroothandelssector
Drankenbedrijven investeren fors in digitalisering en automatisering. Geconnecteerde intelligente machines, bedieningsapparatuur en geautomatiseerde magazijnsystemen domineren het beeld. Vooral big data, AI en digitale tweelingen maken het mogelijk om de bedrijfsvoering op alle vlakken te optimaliseren en efficiënter te maken. In de drankenindustrie in Duitsland zijn slimme fabrieken echter nog niet te vinden.
Onderwerpen als duurzaamheid, klimaatneutraliteit en het verminderen van CO₂-uitstoot worden steeds belangrijker in de drankenindustrie. Redenen hiervoor zijn het toenemende duurzaamheidsbewustzijn van klanten, wettelijke eisen en strategische marketingredenen. Duurzaamheidsrapporten zijn standaard geworden in de drankenindustrie. Kernwoorden hierbij zijn: de Green Deal, de Duitse wet op de toeleveringsketen, de Europese MVO-richtlijn en de belasting op kunststofverpakkingen. De drankenindustrie is zeer energie-intensief, dus er moeten verdere maatregelen op het gebied van energie- en milieubeheer worden ingevoerd.
Nieuwe markttrends:
De verscheidenheid aan dranken neemt ook toe vanwege het groeiende bewustzijn van gezondheid en duurzaamheid. Ook personalisatie, premiumisering, voorkeur voor lokale producten en het 'ambachtelijke' concept spelen een rol.
De trend naar consolidatie en internationalisering is in de Duitse drankenindustrie relatief laag.
Er wordt gebruikgemaakt van nieuwe distributiekanalen voor dranken, zoals onlineverkoop en virtuele supermarkten.
Er is een groot potentieel voor optimalisatie door Industrie 4.0, digitalisering, automatisering en nieuwe geautomatiseerde magazijntechnologie. Bedrijven die zich door middel van investeringen voortdurend aanpassen aan veranderende omstandigheden, kunnen hun marktpositie veiligstellen of zelfs uitbreiden.
Tekort aan geschoolde arbeidskrachten en de invloed op magazijninrichting.
Het kan met name lastig zijn om gekwalificeerd personeel te vinden voor gespecialiseerde functies, zoals meesterbrouwers, distillateurs, sommeliers en experts op het gebied van drankkwaliteit. Ook magazijnpersoneel is schaars.
Wat zijn de eisen voor logistiek?
Bijzonder aan drankenlogistiek is dat de verkoopvolumes, afhankelijk van het seizoen, met wel 40 procent kunnen schommelen. In de zomer is de vraag aanzienlijk hoger. Bovendien moeten voorraden snel worden aangevuld. Zeer korte responstijden van 24 tot 36 uur zijn gebruikelijk in deze branche. Dit vereist een zeer flexibele en efficiënte materiaalbehandeling en -opslag. Vooral het MKB kiest nog steeds voor blokstapeling, omdat voor deze oplossing geen rekken nodig zijn. De trend gaat echter steeds meer richting volledig of gedeeltelijk geautomatiseerde hoogbouwmagazijnen. Vooral grote bedrijven en nieuwe magazijnen maken gebruik van de nieuwste digitale technologieën. De pandemie en de gevolgen ervan hebben Industrie 4.0 en het gebruik van big data en AI in de drankenindustrie gestimuleerd. Het is belangrijk om prognoses te krijgen over de status van de toeleveringsketen, de vraag en de verkoop. Het verkrijgen van hoogwaardige gegevens is hiervoor een voorwaarde. Ook voorspellend onderhoud van machines en systemen is van cruciaal belang om te allen tijde te kunnen leveren. Blockchaintechnologie kan de bescherming tegen namaakproducten en de traceerbaarheid van producten verbeteren. E-commerce verandert ook de eisen die aan magazijnen in de drankengroothandel worden gesteld. Een voorbeeld hiervan is de versnelling van bestelprocessen, opdrachtverwerking en orderdoorlooptijden in magazijnen. Omdat bestellingen 24 uur per dag via online en offline kanalen worden geplaatst, verschuift het hele logistieke proces naar omnichannel-logistiek. Voor de intralogistiek betekent dit een toenemende trend naar volledige en gedeeltelijke automatisering door gebruik te maken van voorraadbeheersystemen (IMS), warehouse management systemen (WMS) en geautomatiseerde orderverzamelsystemen zoals pick-by-voice of pick-by-light, door de implementatie van fleet management en route-optimalisatiesystemen, door procesoptimalisatie met AI, robots, AGV's en diverse IT-systemen.
Drankpallets worden vaak op de vloer gestapeld. Palletdoorrolstellingen zijn echter een betere oplossing. Ze verhogen het aantal palletposities en de doorvoersnelheid aanzienlijk, en ze scheiden de goederen die binnenkomen van de goederen die eruit gaan. Zo werkt het: Drankkratten opgeslagen op Europallets worden door vrachtwagens afgeleverd bij de goederenontvangstafdeling. De pallets worden gelost door heftrucks en met de korte zijde naar de banen aan de laadzijde van de palletrolstellingen gevoerd. De banen zijn met een lichte helling vanaf de goederenontvangstzijde naar het verzamelgebied gemonteerd. Bewogen door zwaartekracht, reizen de pallets over een rolbaan die op een vaste helling is gemonteerd. Deze opslagmethode maakt compacte opslag mogelijk en biedt voldoende buffervoorraad voor het balanceren van fluctuerende vraagniveaus. Remrollen zorgen ervoor dat de pallets niet te snel gaan rijden. Over het algemeen zijn doorrolstellingen voor pallets geschikt voor bulkgoederen met een snelle omloopsnelheid, zoals mineraalwater of bier. Door de scheiding van inkomende en uitgaande goederen ontstaan er geen verstoringen in de bedrijfsvoering. Heftrucks rijden elkaar niet in de weg en inkomende en uitgaande orders raken niet door elkaar.
BITO heeft het volledige assortiment stellingsystemen voor de drankenindustrie, zoals doorrolstellingen, hoogbouwstellingen en handlingapparatuur en de slimme BITO LEO AGV, waarvoor geen WLAN-verbinding of hostcomputer nodig is.