Feiten en uitdagingen
De logistieke sector in Duitsland bestaat uit een groot aantal spelers, waaronder grote internationale ondernemingen, middelgrote expediteurs en transportbedrijven, aanbieders van warehousing en contractlogistiek, alsmede gespecialiseerde aanbieders voor specifieke sectoren en niches. Volgens de Duitse Logistieke Vereniging (BVL) zijn er in Duitsland meer dan 70.000 logistieke dienstverleners. Het betreft overwegend middelgrote ondernemingen. Logistieke dienstverleners diversifiëren op verschillende manieren in Duitsland en de rest van de wereld om concurrerend te blijven en hun klanten een breder scala aan diensten te kunnen bieden. Hun uitgebreide logistieke portfolio omvat ook diensten met toegevoegde waarde, zoals verpakking, assemblage, contractlogistiek, e-commerceoplossingen, douaneafhandeling en aftersalesservice. Voor full-service logistieke dienstverleners is het belangrijk om klanten een totaaloplossing te bieden. Sommige logistieke dienstverleners kiezen voor verticale integratie door hun waardeketen uit te breiden en andere delen van de toeleveringsketen op zich te nemen. Ze bouwen bijvoorbeeld eigen magazijnen en distributiecentra, nemen andere logistieke dienstverleners over of integreren hun transport- en logistieke diensten in bestaande productie- of handelsbedrijven. Het integreren van digitale technologieën in het dienstenaanbod speelt een steeds belangrijkere rol. Logistieke bedrijven investeren in digitale platformen, volgsystemen, data-analyse, kunstmatige intelligentie (AI) en automatiseringstechnologieën om hun processen efficiënter te maken en hun klanten innovatieve, hightech logistieke diensten te bieden. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de ontwikkeling van realtime trackingtools, intelligente routeplanningssystemen of magazijnrobots. Andere trends zijn geografische uitbreiding naar andere regio's en landen (bijvoorbeeld via partnerschappen) en investeringen in duurzame logistiek. Ook steeds meer technische dienstverleners van buiten de sector, zoals Amazon, Uber Freight, Sennder, InstaFreight en Flexport, betreden de markt voor logistieke diensten. Uber Freight gebruikt bijvoorbeeld haar platformtechnologie om transportbedrijven en expediteurs te verbinden met vrachtaanbiedingen en zo het vrachtvervoer te optimaliseren. De Berlijnse start-up Sennder exploiteert een digitaal platform voor goederenvervoer over de weg. Het platform stelt verladers en transportbedrijven in staat om vrachtorders efficiënt te boeken en beheren en de capaciteitsbenutting van vrachtwagens te verbeteren.
Het aantal aanbieders van third party logistics (3PL) en fourth party logistics (4PL) diensten neemt gestaag toe. De trend om logistieke taken uit te besteden aan externe dienstverleners om efficiëntie, flexibiliteit en kostenoptimalisatie te bereiken, heeft geleid tot een groei van de markt voor logistieke dienstverlening. Deze trend wordt versterkt door de complexiteit van toeleveringsketens, bedrijven die zich richten op hun kerncompetenties, gespecialiseerde digitale logistieke diensten die 3PL's en 4PL's leveren en grensoverschrijdende internationale handel. Derdepartijlogistiek dienstverleners nemen afzonderlijke logistieke taken op zich, zoals transport, opslag, distributie, verpakking, douaneafhandeling en vrachtafhandeling, of de gehele logistieke afdeling van een bedrijf. Aanbieders van logistieke diensten van derden gaan daarentegen nog een stap verder. Zij zijn niet alleen verantwoordelijk voor de uitvoering en coördinatie van logistieke taken, maar ook voor de strategische planning, het beheer en de optimalisatie van de gehele toeleveringsketen van een bedrijf. Daarnaast werken aanbieders van derde partij logistieke diensten nauw samen met derde partij logistieke bedrijven en zijn zij verantwoordelijk voor het beheer en de integratie van meerdere logistieke partners. Ze nemen ook het beheer en de continue verbetering van volledige toeleveringsketens op zich, monitoren de prestaties en analyseren gegevens.
Trends in de logistieke dienstverlening en expeditiesector
Diversificatie:
Er zijn complexe internationale toeleveringsketens ontstaan, waarbij logistieke dienstverleners een breed scala aan diensten aanbieden. Traditionele transportbedrijven zijn uitgegroeid tot grote logistieke bedrijven.
Logistieke dienstverleners vertrouwen steeds meer op het gebruik van digitale technologieën zoals big data, AI, het Internet of Things (IoT) en robotica om hun processen te stroomlijnen. Automatiseringsoplossingen zoals magazijnrobots, autonome voertuigen en geautomatiseerde sorteersystemen worden steeds vaker gebruikt om de productiviteit te verhogen en de kosten te verlagen.
Digitalisering heeft geleid tot een betere netwerkvorming tussen spelers in de toeleveringsketen. Digitale handelsplatformen die verschillende logistieke dienstverleners en klanten met elkaar verbinden, worden steeds belangrijker. Dit maakt een efficiëntere samenwerking en geoptimaliseerde transport- en logistieke processen mogelijk. Maar de concurrentie om klanten neemt ook toe. Veel van de platforms bieden aanvullende digitale diensten aan, zoals realtime tracking van zendingen, documentbeheersystemen en verzekeringsdiensten.
Digitale magazijnen zijn in opkomst.
Goederen worden automatisch verzonden en geven op elk gewenst moment in realtime hun locatie door (magazijnlogistiek 4.0). Dit vereist een efficiënte, kosteneffectieve en foutloze magazijnlogistiek.
De opkomst van e-commerce heeft een grote impact op de logistieke sector. Bedrijven moeten kunnen voldoen aan de toenemende vraag naar snelle en flexibele leveringen. Omnichannel-logistiek, waarbij verschillende verkoopkanalen naadloos worden geïntegreerd, wordt steeds belangrijker.
Last mile-bezorgingen blijven een grote uitdaging. Klanten verwachten snelle en flexibele leveringen. Daarom vertrouwen bedrijven steeds meer op innovatieve oplossingen zoals levering op dezelfde dag, expresleveringen, microdepots in stadscentra en het gebruik van drones en autonome voertuigen voor bezorgingen.
Duurzaamheid wordt steeds meer een belangrijke onderscheidende factor voor logistieke dienstverleners.
Bedrijven investeren in groene technologieën, alternatieve aandrijvingen en milieuvriendelijke werkwijzen om hun CO₂-uitstoot te verminderen en duurzamere toeleveringsketens te bieden. Denk hierbij aan het introduceren van elektrische voertuigen, het optimaliseren van routes om lege ritten te verminderen of het gebruiken van milieuvriendelijke verpakkingen.
Dreigende en aanhoudende handelsoorlogen maken zakendoen moeilijker.
Er is behoefte aan goed opgeleide en gekwalificeerde specialisten met kennis op het gebied van digitalisering, automatisering en duurzaamheid. Ook magazijnmedewerkers en vrachtwagenchauffeurs zijn dringend nodig.
Wat zijn de eisen voor logistiek?
Gezien de vele verschillende activiteitengebieden in de logistieke dienstverlening en expeditiebranche, wordt magazijnapparatuur op veel verschillende manieren gebruikt. Expediteurs exploiteren contractmagazijnen, koelhuizen, opslagplaatsen voor gevaarlijke stoffen en overslaghallen, soms ook als outsourcingproject voor industriële klanten (distributiemagazijnen, contractlogistiek). Er wordt gebruikgemaakt van het volledige scala aan opslag- en verwerkingsapparatuur, zoals industriële trucks, opslag- en ophaalmachines en shuttle-transporteurs, robots, doorrolstellingen voor dozen en pallets, statische magazijn rekken en stellingen, bakken en bakken, pallets, warehouse management systemen, barcodescanners en nog veel meer.
Digitalisering en de daaruit voortvloeiende nieuwe digitale diensten, zoals cloudgebaseerde logistieke platforms, realtime-analyses met behulp van big data en AI en on-demand-diensten, zullen naar verwachting een enorme vlucht nemen. Cloudgebaseerde platformen bieden het voordeel van een centrale interface voor het beheren en coördineren van logistieke activiteiten. Bedrijven kunnen deze platforms gebruiken om de verzending, het voorraadbeheer, het volgen van zendingen in de toeleveringsketen, de documentatie en de communicatie met partners en klanten efficiënter te organiseren. AI- en machine learning-modellen worden steeds vaker gebruikt om complexe logistieke problemen op te lossen. Van route-optimalisatie en benutting van vrachtcapaciteit tot vraagvoorspelling: digitale technologieën helpen bij het optimaliseren van logistieke processen en het nemen van weloverwogen beslissingen. Ook de logistieke sector en dienstverleners maken steeds meer gebruik van automatisering en robotica om processen zoals orderverzameling, verpakking, opslag en materiaalbehandeling te optimaliseren. Robots en geautomatiseerde systemen kunnen de werklast verminderen, de nauwkeurigheid verbeteren en de doorlooptijden verkorten.
Duurzame logistieke diensten zullen ook enorm toenemen, omdat klimaatverandering bedrijven dwingt om duurzaam te opereren. Wettelijke regelingen zoals de Wet Toeleveringsketen en de MVO-richtlijn voor meer transparantie in duurzaamheidsrapportage zullen deze trend een impuls geven. Tot de diensten behoren bijvoorbeeld groene bezorgdiensten met emissieneutrale voertuigen, emissiearme logistieke centra, volledig 'groene' toeleveringsketens, duurzame oplossingen voor last mile-bezorging, geoptimaliseerde routeplanning, verpakkingsoptimalisatie en retour- en recyclingsystemen voor verpakkingen, pallets en andere verbruiksartikelen.